آنچه در خصوص پروب سونوگرافی می خوانید:
سونوگرافی، یکی از بهترین روش ها برای تشخیص بیماری‌های مختلف است. در این روش به وسیله پروب سونوگرافی، امواج صوتی با فرکانس بالا به درون ناحیه مورد نظر در بدن فرد بیمار فرستاده می‌شوند. این امواج پس از برخورد با ناحیه مد نظر از بدن، به پروب دستگاه سونوگرافی منعکس شده و باعث ایجاد تصویر در مانیتور دستگاه می‌شود و در نهایت تصویر را در اختیار پزشک قرار می‌دهد.
پروب سونوگرافی، عاملی است که نقش مهمی در کیفیت تصویر حاصله دارد. در ادامه به بررسی دستگاه سونوگرافی و مهمترین قسمت دستگاه سونوگرافی یعنی پروب سونوگرافی و انواع آن می‌پردازیم.
پروب سونوگرافی چیست؟
پروب سونوگرافی، یکی از مهمترین بخش‌های دستگاه سونوگرافی است. این پروب وظیفه ارسال و دریافت امواج صوتی هنگام انجام سونوگرافی را بر عهده دارد. پروب سونوگرافی، ارسال و دریافت امواج صوتی را از طریق اثری به نام پیزوالکتریک انجام می‌دهد. پیزوالکتریک پدیده‌ای است که باعث می‌شود بلورهای کوارتز موجود در پروب سونوگرافی، ارتعاش پیدا کرده و امواج صوتی را به ناحیه‌ای از بدن که سونوگرافی در آن انجام می‌شود، ارسال کنند.
پس از رسیدن امواج صوتی به ناحیه مورد نظر از بدن، امواج منعکس شده و به سمت پروب سونوگرافی برمی‌گردند. پس از دریافت امواج صوتی منعکس شده، پردازنده جلویی این امواج را تقویت و به قسمت CPU ارسال می‌کند. پروبهای سونوگرافی در موارد مختلفی مانند سونوگرافی کبد کاربرد دارند.
انواع پروب سونوگرافی
پروبهای سونوگرافی در اشکال و اندازه‌های مختلفی تولید و وارد بازار می‌شوند. به طور کلی پروب ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
1. پروب های داخلی
پروبهای داخلی نوعی از پروبهای سونوگرافی هستند که درون اعضای بدن مانند واژن یا راست روده قرار می‌گیرند. یکی از کاربردهای پروبهای داخلی در سونوگرافی واژینال است.
۲. پروب های خارجی
پروب های خارجی امکان ورود به بدن را نداشته و در خارج از بدن، امواج صوتی را به ناحیه مورد نظر از بدن ارسال و دریافت می‌کنند. این نوع پروبها در مواردی همچون سونوگرافی صورت کاربرد دارند.
کاربرد پروب های سونوگرافی
پروبهای داخلی و خارجی سونوگرافی از نظر آرایش کریستال پیزوالکتریک، دیافراگم و فرکانس با یکدیگر فرق دارند. هر پروب شکل ظاهری خاص خود را دارد. انواع پروب های سونوگرافی و کاربردهای آنها به شرح زیر است:
۱. پروب خطی یا لینیر (linear Probe)
این پروب سونوگرافی، ظاهری صاف دارد. همانطور که اینجا گفته شده است؛ از پروبهای خطی سونوگرافی برای اسکن قسمت‌های کوچک از بدن مانند سونوگرافی تیروئید استفاده می‌شود. این نوع پروبها پس از اسکن، تصویرهایی مربع و مستطیل شکل تولید و در اختیار پزشک قرار می‌دهند.
پروب لینیر برای تصویربرداری دو بعدی دارای فرکانسی بین 2.5-12 مگا هرتز است و برای تصویربرداری از عروق و رگ های خونی، پستان، تاندون ها، تیروئید، لاپاراسکوپی و … مورد استفاده قرار می گیرد. پروب خطی جهت تصویربرداری سه بعدی، فرکانسی بین 7.5-11 مگا هرتز را داراست.
۲. پروب سونوگرافی محدب (Abdominal probe)
پروبهای محدب، به دلیل ایجاد دید وسیع، برای اسکن ناحیه‌های بزرگ‌تری از بدن مانند شکم استفاده می‌شوند. شکل ظاهری این نوع پروبهای سونوگرافی، محدب است.
3. پروب منحنی شکل یا کانوکس (convex probe)
آرایش کریستال های پیزوالکتریک در پروب های کانوکس، به شکل منحنی است. بعلاوه میدان دید این پروب ها هم به شکل منحنی می باشد.
پروب منحنی از جمله پروب هایی محسوب می شود که برای تصویر برداری عمقی مناسب است. پروب کانوکس یا منحنی شکل، برای تصویر برداری دوبعدی، فرکانسی بین 2.5-7.5 مگاهرتز را داراست که آن را برای تصویربرداری از شکم، و تشخیص اندام های مختلف قابل استفاده می کند. این پروب در تصویر برداری سه بعدی نیز فرکانسی بین 3.5-6.5 مگاهرتز دارد.
لازم به ذکر است که مدل های پروب میکروکانوکس هم وجود دارد که برای سونوگرافی از اطفال و نوزادان مناسب است.
4. پروب ترانس واژینال (Tranvajinal Probe)
شکل پروبهای اندوکاویتاری به صورت U است و این نوع پروبها برای اسکن از داخل بدن استفاده می‌شود. از پروبهای ترانس واژینال برای سونوگرافی واژینال استفاده می‌شود. این نوع پروبها دید وسیع‌تری نسبت به پروبهای محدب ایجاد می‌کنند.
5. پروب آرایه مرحله ای یا پروب های قلبی (phased array)
این نوع پروبها، دارای لنز آرایه مربع شکل و دسته‌ای کوچک هستند. پروبهای قلبی برای اسکن قلب و تشخیص بیماری‌های قلبی کاربرد دارند. این پروب ها برای دسترسی، مجبور به ایجاد دیدی وسیع در چندین لایه زیر پوست هستند. فرکانس این پروب سونوگرافی، پایین و بین 2-7.5 مگاهرتز قرار دارد و معمولا از آنها برای تشخیص بیماری های قلبی، مغزی وشکمی استفاده می شود.
6. پروبهای ترانس مری (TEE)
پروبهای ترانس مری، در کاردیولوژی (تصویربرداری از قلب) کاربرد دارند. برای اسکن قلب به وسیله پروب ترانس مری، این پروب را در ناحیه مری و معده فرد بیمار قرار می‌دهند و پروب TEE را برای اسکن از قلب به ۴ جهت مختلف حرکت می‌دهند. حرکت دادن پروبهای ترانس مری توسط دسته کنترل پروب سونوگرافی انجام می‌شود.
فرکانس این پروب در بازه ای بین 3-10 مگاهرتز قرار دارد و برای جراحی هایی همچون لاپاروسکوپی هم کاربرد دارد.
7. پروب ۳ بعدی و ۴ بعدی
پروبهای ۳ بعدی نیز همانند پروبهای ۲ بعدی عمل می‌کنند. پروبهای سه بعدی به جهت‌های مختلف حرکت می‌کنند و قسمت‌های کوچکی از بخش های مختلف ناحیه مورد نظر از بدن را می‌گیرند. در پایان این تصویرهای کوچک در کنار هم قرار می‌گیرند و تصویر متحرکی ۳ بعدی یا ۴ بعدی می‌سازند.
8. پروب های مدادی (Pencil Probe)
به این پروب ها به دلیل استفاده در سونوگرافی داپلر، پروب داپلر (CW) هم گفته می شود. از پروب های مدادی برای اندازه گیری سرعت و جریان خون استفاده می شود و فرکانس معادل 2-8 مگاهرتز را دارا هستند.
9. پروب غدد درون ریز (endocavity Probe)
این پروب مختص غدد درون ریز و تصویربرداری داخلی است. این پروب ها شامل اندورکتال، اندوواژینال و پروب های تصویربرداری از حفره های داخلی بدن هستند. فرکانسی در رنج بین 3.5-11.5 مگاهرتز دارند.
تعمیر و هزینه پروب های سونوگرافی
پروبهای سونوگرافی نیز مانند هر ابزار پزشکی دیگر دچار آسیب دیدگی می‌شوند. برای تعمیر پروبهای سونوگرافی نیاز به مراجعه به مهندسان پزشکی است. برای این کار باید به مهندسی ماهر مراجعه کرد تا مشکل ایجاد شده در پروب به طور کلی حل شود. پروبهای سونوگرافی گران قیمت هستند؛ به همین در صورت خرابی و تعمیر آنها، مجبور به پرداخت هزینه زیادی هستید.
نکاتی برای مراقبت از پروب های سونوگرافی
برای نگهداری از پروب سونوگرافی، بهتر است نکاتی را رعایت کرد. از پرت کردن و وارد کردن ضربه به پروبهای سونوگرافی خودداری کنید. با پرت کردن پروبهای سونوگرافی به میدان پروب، آسیب وارد می‌شود. همچنین پس از استفاده، از ژل سونوگرافی به خوبی روی پروبها را پاک کنید. برای پاک کردن سطح پروب های سونوگرافی از مواد الکی استفاده نکنید زیرا الکل برای ساختار پروبها مضر است.
پروب های مکانیکی و پروب های الکتریکی
پروبها علاوه بر انواع داخل و خارجی به انواع دیگری نیز تقسیم می‌شوند:
۱. پروبهای مکانیکی
۲. پروبهای الکتریکی
پروبهای مکانیکی دارای موتوری در داخل خود هستند و کندتر از پروبهای الکتریکی کار می‌کنند. طول عمر پروبهای مکانیکی کمتر از طول عمر پروبهای الکتریکی و در حدود ۳ تا ۵ سال است. جنس پروبهای الکتریکی از کریستال است و این نوع پروبها طول عمری ۱۰ ساله دارند.
اهمیت استفاده از بهترین پروب سونوگرافی
با پیشرفت علم از روش تشخیصی سونوگرافی در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شود. برای مثال برای تشخیص برخی از بیمار‌های حیوانات، سونوگرافی دامپزشکی انجام می‌دهند. در سونوگرافی، مهمترین بخش، پروب سونوگرافی است که انواع مختلفی دارد. دقت کنید که کیفیت و ویزگی های پروب سونوگرافی، اهمیت بسیاری در نتیجه دارد. پس اگر پزشک یا دامپزشکی هستید که برای کار خود نیاز به دستگاه سونوگرافی دارید، حتما تحقیقات کاملی در این زمینه را انجام دهید. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر یا ویژگی های دستگاه های سونوگرافی، با کارشناسان باتجربه ما تماس حاصل نمایید.
دیدگاهتان را بنویسید