سرطان تخمدان به دلیل علائم ظریف و امکان تشخیص آن در مراحل پایانی تکامل، اغلب به عنوان قاتل خاموش شناخته میشود. برای بسیاری از زنان درک علائم و استفاده از روشهای تشخیصی موثر میتواند به معنای تفاوت بین مرگ و زندگی باشد. یکی از در دسترسترین و غیرتهاجمیترین روشها برای تشخیص مشکلات تخمدان از جمله سرطان، سونوگرافی است. در این مقاله بیشتر در مورد تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی صحبت میکنیم. بنابراین به منظور آشنایی بیشتر با این روش تشخیصی همراه ما باشید.
آشنایی با روش تشخیصی سونوگرافی
سونوگرافی به طور معمول در بخش رادیولوژی انجام میشود و تصاویری از بافتها و اندامهای داخل بدن ارائه میدهد. با استفاده از این روش متخصصان میتوانند هرگونه توده خوش خیم یا غیرمعمول را تشخیص دهند. یک متخصص سونوگرافی یا رادیولوژیست از یک دستگاه دستی برای ایجاد تصاویر حاصل از امواج صوتی استفاده میکند.
نحوه تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی
سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از داخل بدن استفاده میکند. این روش به ویژه در بررسی بافتهای نرم و ساختارهای پر از مایع مانند تخمدانها کاربرد دارد. این روش غیرتهاجمی به طور معمول بدون درد است و پرتو یا اشعه ندارد.
به همین دلیل تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی به یک روش ارجح برای ارزیابیهای اولیه تبدیل شده است. انواع سونوگرافیها برای تشخیص این سرطان استفاده میشوند که در ادامه آنها را شرح میدهیم:
- سونوگرافی ترانس شکمی: این روش رایجترین نوع سونوگرافی است که در آن ژل روی شکم اعمال میشود و یک مبدل روی پوست حرکت میکند تا تصاویری از تخمدانها و ساختارهای اطراف ایجاد شوند.
- سونوگرافی ترانس واژینال: در این روش یک مبدل کوچکتر به واژن وارد میشود تا تصاویر نزدیکتری از تخمدانها به دست آید. این روش اغلب تصاویر واضحتری ارائه میدهد و در شناسایی ناهنجاریها نیز موثرتر است.
- سونوگرافی داپلر: این نوع تخصصی از سونوگرافی جریان خون را در تخمدانها ارزیابی میکند که میتواند به تمایز بین تومورهای خوشخیم و بدخیم براساس میزان خون آنها کمک کنند.
آشنایی با سرطان تخمدان
همانطور که از نام این بیماری مشخص است، منشا اصلی این نوع سرطان، تخمدانها هستند. تخمدانها نیز مسئول تولید تخمک و هورمونهایی همانند استروژن و پروژسترون محسوب میشوند. این سرطان میتواند خیلی موذیانه عمل کند؛ زیرا اغلب در مراحل اولیه هیچ علائم قابل توجهی ندارد.
متاسفانه افراد بیمار به طور معمول زمانی متوجه به این سرطان میشوند که بیماری آنها به طور قابل توجهی پیشرفته کرده و راههای درمانی زیادی پیشروی خود ندارند.
علائم و نشانههای سرطان تخمدان
تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان میتواند چالش برانگیز باشد و تا حد زیادی برای هر بیمار امکانپذیر نیست اما علائم رایج این بیماری عبارت هستند از:
- تورم یا نفخ شکم
- درد یا ناراحتی در قسمت لگن
- مشکل در خوردن یا احساس سیری کاذب
- تکرر ادرار
- تغییر در عادات روده
ناگفته نماند این علائم ممکن است در شرایط مختلف نیز مشاهده شوند و همیشه دلیل اصلی بروز آنها سرطان تخمدان نیست. از این رو برای آگاهی بیشتر در مورد مریضی خود بهتر است به سراغ متخصصان بروید و معاینات را به صورت منظم دنبال کنید.
عوامل موثر در بروز سرطان تخمدان
اگر با عوامل تاثیرگذار بروز سرطان تخمدان آشنا شوید، شاید بهتر بتوانید این بیماری را درون بدن خود تشخیص دهید و حتی زودتر برای درمان آن دست به کار شوید. عوامل کلیدی و خطرناکی که میتوانند باعث بروز این نوع سرطان شوند را در زیر شرح میدهیم:
- سن: سرطان تخمدان بیشتر در زنان بالای 50 سال رخ میدهد.
- سابقه خانوادگی: اگر کسی در اطرافیان شما به سرطان تخمدان یا سینه دچار باشد، احتمال بروز این عارضه برای شما نیز افزایش مییابد.
- جهشهای ژنتیکی: جهش در ژنها نیز به طور قابل توجهی خطر ابتلا به این عارضه را افزایش میدهد.
- اندومتریوز: زنان مبتلا به این بیماری ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان باشند.
چرا برای تشخیص سرطان تخمدان از سونوگرافی استفاده کنیم؟
اسکن اولتراسوند یا سونوگرافی تخمدان اندازه مناسب یا نامناسب تخمدانهای شما را به طور واضح نشان میدهد. همچنین طبیعی یا غیر طبیعی بودن بافت تخمدانهای شما را آنالیز میکند. اگر در تخمدان شما کیستی وجود داشته باشد، طی این روش تشخیص متخصص به وجود کیست پی میبرد.
گاهی اوقات زنانی که دوران یائسگی خود را پشت سر میگذارند، ممکن است طی سونوگرافی تخمدان آنها دیده نشود. البته این موضوع جای نگرانی ندارد؛ زیرا در واقع تخمدانها کوچک هستند و احتمال بروز سرطان وجود ندارد.
مراحل انجام سونوگرافی برای تشخیص سرطان تخمدان
بیمارانی که برای تشخیص سرطان تخمدان تحت سونوگرافی قرار میگیرند باید مراحل آمادهسازی را پشت سر بگذارند. در این مراحل متخصصان از شما میخواهند قبل از معاینه آب بنوشید تا مثانهتان پر شود. بدین ترتیب متخصص از طریق شکم دید بهتری از درون بدن شما دارد.
سونوگرافی به منظور تشخیص سرطان تخمدان به طور معمول 30 تا 60 دقیقه طول میکشد. برای سونوگرافی از طریق شکم، تکنسین به شکم شما ژل میزند و سپس مبدل را بر روی شکمتان حرکت میدهد. در این نوع سونوگرافی شما به پشت دراز میکشید.
در صورتی که سونوگرافی ترانس واژینال انجام دهید، هنگامی که تکنسین مبدل را وارد میکند، شما به پشت دراز کشیدهاید و پاهای خود را بر روی رکاب قرار میدهید. بعد از انجام این روشهای سونوگرافی هیچ محدودیتی ندارید و میتوانید بلافاصله فعالیتهای عادی خود را از سر بگیرید.
دستورالعملهای قب ل از سونوگرافی برای تشخیص سرطان تخمدان
دستورالعملهایی که باید قبل از سونوگرافی به کار برید با توجه به نوع سونوگرافی متفاوت هستند. همچنین متخصصان نیز توصیههای متنوعی را در اختیار بیماران خود قرار میدهند.
به طور کلی برای انجام تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی شکمی، مثانه شما باید پر باشد. به عبارت دیگر هر چه مثانه شما بیشتر پر باشد، اندامهای درونیتان به صورت واضحتر قابل مشاهده هستند. در مقابل اگر قصد دارید سونوگرافی را از طریق واژن انجام دهید، شرایط برعکس است. در واقع شما برای سونوگرافی واژن باید قبل از انجام این روش مثانه خود را به طور کامل خالی کنید.
همانطور که توضیح دادیم، شرایط و دستورالعملهای قبل از انجام هر نوع سونوگرافی با دیگری متفاوت است. بدین ترتیب شما باید از متخصص منتخب خود بخواهید بهترین راهنمایی را در اختیارتان قرار دهد.
آیا سونوگرافی برای تشخیص سرطان تخمدان عوارض دارد؟
در قسمتهای قبلی این راهنما توضیح دادیم که سونوگرافی با استفاده از دستگاه سونوگرافی هندهلد یک روش غیرتهاجمی برای تشخیص سرطان تخمدان است. به زبان ساده این روش تشخیصی، سادهترین و بیخطرترین راهکار برای درک سرطان تخمدان محسوب میشود.
با اینکه سایر روشهای تشخیصی همانند عکسبرداریهای پزشکی با اشعه همراه هستند و عوارضی را شامل میشوند، سونوگرافی هیچ اشعهای ندارد و عوارض به همراه نخواهد داشت. برعکس رادیوگرافی و سی تی اسکن اشعههای زیادی دارند که با عوارضی همراه خواهند بود.
غربالگری منظم برای تشخیص سرطان تخمدان
غربالگری منظم نقش مهمی در تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان ایفا میکند. غربالگری روتین یا سونوگرافی برای زنان بدون علائم توصیه نمیشود. در مقابل افرادی که نشانههای این بیماری را مشاهده میکنند باید به ارزیابیهای زودتر و مکرر اهمیت دهند.
در صورتی که شخصی از خانواده شما به این عارضه دچار است بهتر است از متخصصان بخواهید برای تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی دست به کار شوند. متاسفانه برخی از زنان حتی نزدیک به 30 سالگی نیز ممکن است به این عارضه ابتلا پیدا کنند.
سونوگرافی چه چیزهایی را نشان میدهد؟
نتایج به دست آمده از سونوگرافی میتواند شرایط مختلفی را نشان دهند. ممکن است بیمار به کیستهای خوشخیم دچار باشد یا اینکه از ناهنجاری جدیتری رنج ببرد. برخی از مشکلات و ناهنجاریهایی که طی سونوگرافی قابل تشخیص هستند را در ادامه شرح میدهیم:
- کیست تخمدان: کیسههای پر از مایع که شایع و اغلب بیضرر هستند.
- تودههای جامد: ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشند؛ زیرا میتوانند نشاندهنده تومور باشند.
- بد شکلی یا عدم تقارن در تخمدانها: تخمدانها باید اندازه و شکل خاصی داشته باشند. هر اختلال در شکل و اندازه آنها میتواند نشاندهنده عارضه بدخیم باشد.
در صورتی که طی سونوگرافی متوجه شدید که عارضه یا مشکلی در بدن شما وجود دارد، بهتر است به سراغ سایر روشهای تشخیصی بروید. برای مثال آزمایش خون مخصوصی انجام دهید که سطح پروتئینی را که میتواند در سرطان تخمدان افزایش یابد، اندازهگیری میکند.
سی تی اسکن یا ام آر آی نیز تصاویر دقیقتری از شکم و لگن در اختیار متخصصان قرار میدهد. حتی بیوپسی میتواند یک روش قطعی برای تشخیص سرطان با بررسی نمونههای بافتی بدن باشد.
بهترین روش تشخیص سرطان تخمدان
تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی میتواند بهترین و حیاتیترین روش در مبارزه با این بیماری محسوب شود که اغلب نیز خاموش است. درک انواع سونوگرافیهای موجود، آنچه در طول عمل انتظار میرود و اهمیت غربالگری منظم میتواند به شما کمک کند تا زودتر این بیماری خود را تشخیص دهید و برای درمان آن دست به کار شوید. در صورت مشاهده هر یک از علائم نگرانکننده توصیه میکنیم به سراغ متخصصانی بروید که سونوگرافی انجام میدهند.
دیدگاهها