سونوگرافی داپلر

در پزشکی، از روش‌های متعددی برای بررسی جریان خون در بدن استفاده می‌شود. یکی از بهترین روش‌ها برای اندازه گیری جریان خون، استفاده از سونوگرافی داپلر است. از این دستگاه سونوگرافی، حتی برای بررسی جریان خون جنین نیز استفاده می‌شود. سونوگرافی داپلر ممکن است به شکل دستگاه‌های سونوگرافی کلینیکی یا دستگاه سونوگرافی پرتابل، در بازار عرضه شود.

 برخی از دستگاه‌های سونوگرافی، تصاویر را به صورت رنگی روی صفحه نمایش نشان می‌دهند که موجب می‌شود تشخیص نوع عارضه راحت‌تر باشد. در ادامه این مطلب قصد داریم به طور جامع درباره سونوگرافی داپلر و روش استفاده از آن صحبت کنیم.

سونوگرافی داپلر چیست؟

سونوگرافی داپلر، یک دستگاه سونوگرافی پیشرفته و ساخته شده طبق تکنولوژی روز دنیا می‌باشد. این دستگاه سونوگرافی قادر است تغییر سرعت و جهت گردش خون در عروق خونی را بررسی کند. پزشکان می‌توانند از طریق ارزیابی و بررسی سرعت جریان خون، بیماری‌های مختلف را در بدن تشخیص دهند.

سونوگرافی داپلر یک روش غیر تهاجمی است و مانند سونوگرافی‌های معمولی از امواج فراصوت برای بررسی گردش خون استفاده می‌کند. این دستگاه، ممکن است به شکل دستگاه‌های سونوگرافی کلینیکی یا دستگاه سونوگرافی هندهلد تولید و به بازار عرضه شود.

زمانی که پروب دستگاه سونوگرافی داپلر روی سطح پوست قرار می‌گیرد، امواج التراسوند با فرکانس بالا به سمت بدن فرستاده می‌شوند. این امواج قادر هستند از سلول‌های خونی عبور کنند و بعد از بازگشت، سرعت جریان خون و جهت گردش خون را به شکل تصویر روی صفحه نمایشگر نشان دهند.

روی صفحه نمایشگر، تصاویر به صورت ترکیبی از رنگ‌های خاکستری و رنگ‌های روشن مشاهده می‌شوند. اکثر کلینیک‌های سونوگرافی، دستگاه سونوگرافی داپلر را برای تصویربرداری دقیق‌تر از دریچه‌های قلب و عروق خونی خریداری می‌کنند.

تفاوت سونوگرافی داپلر با سونوگرافی معمولی

عملکرد دستگاه سونوگرافی داپلر، تا حدی مشابه سونوگرافی معمولی است؛ ولی از لحاظ ساختاری و نتایج، کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند.

• دستگاه‌های سونوگرافی معمولی صرفاً از امواج اولتراسونیک برای بررسی و ارزیابی اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌کنند. به همین دلیل است که تصاویر روی صفحه نمایشگر به شکل سیاه، سفید یا خاکستری هستند. سونوگرافی داپلر از تکنیک جدیدی به نام اتو پالس استفاده می‌کند که باعث می‌شود برخی از تصاویر، رنگی باشند.
• سونوگرافی معمولی فقط می‌تواند از اندام‌های داخلی که به شکل ثابت در نواحی مختلف بدن قرار گرفته‌اند، تصویر برداری کند. بنابراین سونوگرافی معمولی توانایی تصویربرداری از بخش‌های متحرک بدن را ندارد‌؛ ولی دستگاه سونوگرافی داپلر، قادر است از بخش‌های متحرک مثل جریان خون درون رگ‌ها تصویر برداری کند.
• این دستگاه، تصاویر دقیقی از گلبول‌های قرمز و سفید تهیه کرده و برای صفحه نمایشگر ارسال می‌کند.
• در سونوگرافی معمولی، به هیچ وجه از سوزن یا سرنگ برای تزریق استفاده نمی‌شود. همچنین لازم نیست که شخص قبل از سونوگرافی محلول خاصی مصرف کند. ولی در سونوگرافی داپلر گاهی اوقات ممکن است پزشک مواد خاصی را به درون عروق خونی تزریق کند تا تشخیص عارضه راحت‌تر باشد.
• دستگاه سونوگرافی داپلر از تکنولوژی جدیدتر و پیشرفته‌تری استفاده می‌کند؛ به همین دلیل تصاویر حاصل از آن، کیفیت بسیار بیشتری نسبت به دستگاه‌های سونوگرافی معمولی دارند و دقت آنها بالاتر است.

انواع سونوگرافی داپلر

دستگاه‌ های سونوگرافی داپلر انواع مختلفی دارند که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:

1. سونوگرافی رنگی

این دستگاه سونوگرافی، قادر است تصاویر را به صورت رنگی نشان دهد. عملکرد سونوگرافی داپلر رنگی به این صورت است که جریان خون و بخش‌های متحرک درون بدن را با رنگ‌های خاصی نشان می‌دهد. این دستگاه سونوگرافی به یک کامپیوتر یا رایانه متصل است و هر طول موج که از سمت بدن بازتاب می‌شود، با یک رنگ خاص روی صفحه نمایشگر نشان داده می‌شود.

2. سونوگرافی پاور داپلر(Power Doppler)

این، یک دستگاه سونوگرافی پرقدرت رنگی برای مشخص کردن سرعت جریان خون است. این دستگاه، دقت بیشتری نسبت به سایر دستگاه‌های سونوگرافی داپلر رنگی دارد. البته با کمک سونوگرافی پاور داپلر، نمی‌توان جهت جریان خون را مشخص کرد.

3. سونوگرافی طیفی

در این دستگاه، اطلاعات دقیق و جزئی جریان خون روی صفحه نمایشگر مشخص می‌شوند و گاهی اوقات ممکن است اطلاعات به شکل یک نمودار نشان داده شوند.

4. سونوگرافی دوبلکس

این دستگاه سونوگرافی، قادر است علاوه بر تمامی رگ‌های خونی، از سایر اندام‌های بدن نیز تصویربرداری کند. امواج صوتی که از سمت بدن بازتاب می‌شوند، به شکل تصاویر مختلف روی صفحه نمایشگر نشان داده شده و در نهایت به نمودار تبدیل می‌شوند. این نمودارها حاوی اطلاعات دقیق مثل جهت و سرعت جریان خون یا وجود ناهنجاری یا عارضه در اندام‌ها هستند.

5. سونوگرافی موج مداوم

در این نوع دستگاه سونوگرافی، هیچ توقفی بین زمان ارسال و دریافت امواج صوتی وجود ندارد. یعنی امواج به صورت مداوم و پی در پی به سمت بدن ارسال شده و بازتاب آن روی صفحه نمایشگر نشان داده می‌شود. این تبادل موج مداوم، باعث می‌شود که تصاویر روی صفحه نمایشگر دقت بسیار بالا و جزئیات زیادی داشته باشند. از دستگاه سونوگرافی داپلر با موج مداوم برای بررسی بخش‌های مختلف بدن استفاده می‌شود.

پیشنهاد به مطالعه بیشتر: سونوگرافی صورت چیست؟

در چه شرایطی سونوگرافی داپلر تجویز می شود؟

در اکثر موارد، پزشکان می‌توانند با معاینات بالینی، بیماری را تشخیص دهند. اما زمانی که علت و نوع عارضه با علائم ظاهری و معاینات بالینی مشخص نباشد، باید از سونوگرافی داپلر برای بررسی سرعت جریان خون و تشخیص عارضه استفاده کرد. در موارد زیر ممکن است پزشک سونوگرافی داپلر را تجویز کند:

• تنگی و یا ترومبوز وریدی
• وجود پلاک (لخته خون) در رگ‌ها
• بررسی جریان خون پس از سکته
• لخته شدن خون
• نارسایی‌های وریدی و عملکرد ضعیف دریچه‌های خون
• نقص دریچه‌های قلب
• بیماری‌های مادرزادی قلبی
• پیدا کردن عروق مسدود شده
• کم شدن گردش خون در پاها
• آنوریسم

روش انجام سونوگرافی داپلر

برای انجام سونوگرافی داپلر ابتدا باید روی تخت دراز بکشید.

سپس پزشک ژل مخصوصی را روی سطح پوست شما پخش می‌کند و پروب دستگاه را روی سطح پوست حرکت می‌دهد. در این زمان، امواج صوتی به سمت بدن فرستاده می‌شوند. با تغییر جهت یا سرعت جریان خون، طول موج امواج صوتی تغییر می‌کند.

سپس امواج از سمت بدن بازتاب شده و تصاویر آن روی صفحه نمایشگر نشان داده می‌شوند. گاهی اوقات ممکن است امواج صرفاً به شکل نمودار روی صفحه نمایشگر مشخص شوند.

مراقبت‌ های قبل از سونوگرافی داپلر

قبل از انجام سونوگرافی داپلر باید اقداماتی را انجام دهید که در ادامه این اقدامات را برای شما بیان می‌کنیم.

• سعی کنید ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از انجام سونوگرافی، غذای سنگین مصرف نکنید. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم بین ساعات ۶ الی ۷ شب قبل، غذای سبک یا سوپ میل کنید.
• زیورآلات و بدلیجات باید از ناحیه انجام سونوگرافی خارج شوند.
• بهتر است چند ساعت تا چند روز قبل از انجام سونوگرافی، از مصرف سیگار یا سایر دخانیات پرهیز کنید. دخانیات تاثیر مستقیمی بر قطر عروق خونی دارند.
• قبل از انجام سونوگرافی، هیچ غذا و نوشیدنی مصرف نکنید.

بهترین دستگاه سونوگرافی داپلر

همانطور که گفته شد، دستگاه سونوگرافی داپلر انواع مختلفی دارد و برای پیدا کردن بهترین دستگاه، ابتدا باید تعیین کنید که قصد دارید از چه نوع دستگاه سونوگرافی استفاده کنید. برخی از دستگاه‌های سونوگرافی، روی نمایش نمودارها تمرکز دارند و جزئیات بسیار زیادی را نشان می‌دهند. از طرفی برخی دیگر، صرفاً تصاویر را به شکل رنگی بدون ذکر جزئیات روی صفحه نمایشگر نشان می‌دهند.

دستگاه های سونوگرافی هندهلد، یکی از بهترین گزینه ها هستند. از این دستگاه ها در موارد بسیاری همچون سونوگرافی واژینال، کلیه، کبد و حتی سونوگرافی کبد استفاده می شود.

دستگاه سونوگرافی داپلر، بهترین ابزار برای مشخص کردن جریان خون و سرعت گردش خون در بدن است. تشخیص انسداد رگ‌های خونی یا بیماری‌های قلبی-عروقی، گاهی اوقات نیاز به انجام آزمایش و سونوگرافی دارد و سونوگرافی داپلر می‌تواند عملکرد جریان خون در رگ‌های خونی را به طور کامل ارزیابی کرده و نتایج آن را با جزئیات کامل نشان دهد.

شما می توانید برای دریافت مشاوره در خصوص بهترین دستگاه سونوگرافی داپلر، با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید.