سنگ کیسه صفرا یک مشکل گوارشی است که معمولا در زنان بیشتر از مردان مشاهده می‌شود و ۷۰درصد افراد بدون مشاهده هیچ علامتی با این بیماری درگیر می‌شوند. بااین‌حال در سایر موارد ابتلا به این مشکل با علائمی از جمله احساس درد شدید در ناحیه شکم همراه است. می‌توانیم ترشح بیش از اندازه هورمون استروژن را به‌عنوان عامل اصلی بروز بیماری در زنان معرفی کنیم. این موضوع از طریق افزایش ترشح صفرا باعث ایجاد سنگ می‌شود. در صورت تمایل نسبت به آشنایی بیشتر با عوامل، علائم و مزایای تشخیص سنگ صفرا با سونوگرافی تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
عوامل ایجاد سنگ کیسه صفرا
صفرا مایعی به رنگ زرد، سبز یا قهوه‌ای است که درون کیسه صفرا قرار می‌گیرد و به هضم چربی غذاها کمک می‌کند. این مایع پس از صرف هر وعده غذایی از طریق کبد به روده کوچک وارد می‌شود و به این ترتیب چربی غذاهای مصرف‌شده را تجزیه می‌کند.
در ۷۵درصد موارد سنگ‌هایی که از کیسه صفرا خارج شده‌اند، به دلیل مصرف میزان بالایی از کلسترول تشکیل شده بودند. بنابراین، مصرف بالای این ماده غذایی یکی از دلایل اصلی ایجاد سنگ کیسه صفرا به‌حساب می‌آید. از دیگر دلایل ابتلا به این بیماری باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- اضافه وزن: اضافه وزن یا چاقی از مهم‌ترین علت‌های ابتلا به سنگ کیسه صفرا است که در بیشتر مواقع زنان را درگیر می‌کند. طبق تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۴ میلادی انجام شد، افراد دارای اضافه وزن بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. همچنین انباشته شدن چربی در شکم و پهلوها از دیگر دلایل ایجاد سنگ صفرا شناخته می‌شود. در نتیجه احتمالا ابتلای اشخاصی که تجمع چربی بدنشان در این نواحی بیشتر از ران‌ها و باسن است، بیش از دیگران خواهد بود. با توجه به این موضوع می‌توانیم از کاهش وزن صحیح و اصولی به‌عنوان یکی از روش‌های کاهش احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا نام ببریم.
- افزایش میزان بیلی روبین: بیلی روبین ترکیب شیمیایی است که به دلیل تجزیه گلبول‌های قرمز در بدن تولید می‌شود. در هنگام بروز بعضی بیماری‌ها مانند عفونت، مشکلات کبدی و اختلالات خونی، کبد میزان بیشتری از این ماده را تولید می‌کند.
- خالی نشدن کامل کیسه صفرا: هنگامی که چربی‌های قابل هضم درون کیسه صفرا وجود دارند، این کیسه منقبض می‌شود و در صورت لزوم مایع صفرا را برای هضم کردن چربی‌ها خارجی می‌کند. در صورت سالم نبودن بدن و وجود بعضی بیماری‌ها، این کیسه به‌طور کامل منقبض نخواهد شد. در نتیجه مقداری از مایع صفرا درون آن باقی خواهد ماند. ممکن است، تجمع این مایع به بروز سنگ صفرا منجر شود.
- مصرف بعضی از انواع داروها: مصرف داروهای خاصی مانند قرص‌های حاوی استروژن، داروهای کاهش وزن، داروهای کاهش کلسترول خون و استفاده مکرر از داروهای ضدبارداری احتمال ابتلا به سنگ صفرا را افزایش می‌دهد.
علائم سنگ کیسه صفرا چیست و چه کسانی در معرض این بیماری قرار دارند؟
وجود سنگ در کیسه صفرا در بیشتر مواقع با علائم خاصی همراه نیست. در اکثر موارد اگر این سنگ به ایجاد انسداد در یکی از مجاری صفراوی منجر شده باشد، درد ناگهانی و شدیدی را در ناحیه شکم احساس خواهید کرد. اگر این انسداد شدیدتر باشد یا سایر قسمت‌های دستگاه گوارش را نیز درگیر کرده باشد، احتمال بروز علائم دیگری نیز وجود خواهد داشت. از رایج‌ترین آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تعریق بیش از اندازه؛
- حالت تهوع و استفراغ؛
- درد کمر در قسمت میانی تیغه‌های شانه؛
- درد شانه سمت راست.
معمولا دردهایی که به دلیل وجود سنگ در کیسه صفرا ایجاد شده‌اند، از چند دقیقه تا چند ساعت ادامه می‌یابند.
افراد مبتلا به اضافه وزن و زنانی با سن ۴۰ تا ۵۰ سال بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. اگر در یکی از گروه‌های زیر قرار می‌گیرید، در صورت مواجهه با هر یک از علائم بیماری در اسرع وقت برای تشخیص سنگ صفرا با سونوگرافی به دکتر مراجعه کنید:
- زنان باردار؛
- افراد کم‌تحرک؛
- افراد دارای سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا یا سایر بیماری‌های صفراوی؛
- افراد مبتلا به دیابت؛
- افراد مصرف‌کننده غذاهای پرچرب و کم‌فیبر؛
- زنان مصرف‌کننده قرص‌های ضدبارداری و داروهای حاوی استروژن؛
- افراد مصرف‌کننده نوشیدنی‌های الکلی؛
- کسانی که کاهش وزن غیراصولی داشته‌اند.
تشخیص سنگ کیسه صفرا با سونوگرافی چگونه انجام می‌شود؟
انجام سونوگرافی کیسه صفرا اغلب به افراد دارای علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ، درد شکم یا تب توصیه می‌شود. ممکن است این علائم به علت یکی از بیماری‌های صفراوی مانند سنگ کیسه صفرا ایجاد شده باشند. در بعضی موارد انجام این آزمایش برای کسانی که با اضافه وزن دست‌وپنجه نرم می‌کنند یا در خانواده خود سابقه ابتلا به بیماری‌های صفراوی داشته‌اند نیز تجویز می‌شود.
سونوگرافی کیسه صفرا نوعی آزمایش پزشکی غیرتهاجمی است که طی آن با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا تصاویری از کیسه صفرا گرفته خواهد شد. از جمله مزایای این روش باید به مواردی مانند فراهم کردن امکان ارزیابی ساختار و نحوه عملکرد کیسه صفرا و تشخیص بیماری‌های صفراوی اشاره کنیم.
به‌منظور انجام سونوگرافی از کیسه صفرا، یک تکنسین شکم مراجع را به مقداری ژل گرم آغشته می‌کند. برای ادامه آزمایش از دستگاه دستی به نام مبدل با هدف انتشار امواج از طریق پوست بدن استفاده می‌شود. منعکس شدن این امواج در کیسه صفرا و بافت‌های اطراف آن تصاویر دقیقی را ایجاد می‌کند که امکان مشاهده آن‌ها روی مانیتور کامپیوتر وجود دارد.
این آزمایش بدون درد و بی‌خطر امکان تشخیص سنگ صفرا، التهاب، عفونت و تومورها را برای پزشکان میسر می‌کند. همچنین با مشاهده تصاویر سونوگرافی می‌توان اطلاعات ارزشمندی درباره سلامت بیمار به‌دست آورد.
بایدها و نبایدهای قبل از سونوگرافی کیسه صفرا
سونوگرافی کیسه صفرا یک روش آزمایشی غیرتهاجمی با پروب است. در نتیجه برای انجام این آن نیازی نیست در بیمارستان بستری شوید. تنها کافی است، پس از رزرو وقت برای انجام آن زمان خود را به‌نحوی تنظیم کنید که بتوانید در موعد مقرر در آزمایشگاه حضور داشته باشید. بعضی از مهم‌ترین اقداماتی که باید پیش از انجام سونوگرافی کیسه صفرا انجام دهید، عبارتند از:
- خودداری از مصرف مواد غذایی در صورت لزوم: این احتمال وجود دارد که پزشک متخصص از شما بخواهد ۶ تا ۸ ساعت پیش از انجام آزمایش از مصرف مواد غذایی خودداری کنید. مهم‌ترین علت این موضوع انقباض کیسه صفرا پس از مصرف مواد غذایی است. این مساله روی تصاویر سونوگرافی تاثیر می‌گذارد و تشخیص صحیح بیماری و روش درمان آن را با مشکل مواجه می‌کند.
- پوشیدن لباس‌های راحت: در بعضی از مراکز درمانی پیش از انجام سونوگرافی کیسه صفرا لباس‌های مخصوصی به مراجع داده خواهد شد. با وجود این پیشنهاد می‌کنیم که در زمان مراجعه لباس‌های گشاد و راحتی به تن داشته باشید.
- مصرف داروها مطابق تجویز پزشک: لازم است که در صورت مصرف هرگونه مواد دارویی پیش از انجام آزمایش این موضوع را با پزشک خود مطرح کنید. ممکن است، بسته به صلاحدید پزشک نحوه استفاده از داروها یا نوع آن‌ها عوض شود.
علاوه‌بر موارد ذکرشده لازم است که هنگام مراجعه به پزشک در صورت ابتلا به هرگونه بیماری یا شرایط جسمانی خاص موضوع را به او اطلاع دهید. از جمله این شرایط می‌توانیم از مواردی مثل بارداری یا آلرژی نام ببریم.
سونوگرافی کیسه صفرا در منزل و مزایای آن
سونوگرافی کیسه صفرا در منزل مزایای زیادی دارد، از جمله بی‌نیازی به انتقال بیمار به مراکز درمانی، صرفه‌جویی در وقت و انرژی. مراحل این آزمایش کاملا مشابه انجام سونوگرافی در مراکز درمانی بوده و زمان لازم برای انجام آن حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است. از دیگر مزایای سونوگرافی کیسه صفرا در منزل باید به این موارد اشاره کنیم:
- انجام آزمایش در شرایط راحت‌تر: بی‌نیازی به صرف هزینه، وقت و انرژی برای مراجعه به مراکز درمانی و راحتی بیشتر بیمار در زمان سونوگرافی مهم‌ترین مزیت انجام این آزمایش در منزل است. همچنین بهره گرفتن از این روش به حفظ حریم خصوصی بیمار کمک خواهد کرد.
- فراهم شدن امکان تشخیص زودهنگام بیماری: تشخیص زودهنگام بیماری‌های صفراوی مانند سنگ کیسه صفرا امکان درمان این بیماری‌ها را تسهیل خواهد کرد. برای سونوگرافی کیسه صفرا در منزل نیازی به رزرو وقت از مراکز درمانی یا معطل شدن در اتاق‌های انتظار بیمارستان‌ها نخواهید داشت.
- کمک به حفظ آسایش کودکان و سالمندان: احتمال بروز سنگ صفرا و سایر بیماری‌های صفراوی در کودکان و سالمندان وجود دارد. ممکن است حاضر شدن این افراد در مراکز بهداشتی و درمانی مشکلاتی به‌همراه داشته باشد، اما از طریق انجام سونوگرافی کیسه صفرا در منزل از بروز آن‌ها جلوگیری خواهید کرد.
سخن نهایی
سنگ کیسه صفرا یکی از شایع‌ترین بیماری‌های صفراوی است که احتمال بروز آن در زنان، افراد دارای سوء مصرف الکل و اضافه وزن بیشتر از سایرین است. احساس درد در ناحیه شکم، حالت تهوع و استفراغ بعضی از علائم رایج وجود سنگ صفرا محسوب می‌شوند. در صورت ابتلا به این علائم لازم است، در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کرده و از طریق روش‌هایی مانند سونوگرافی کیسه صفرا نسبت به درمان بیماری اقدام کنید.
شرکت ایده گستر قدرت در زمینه مشاوره، تامین تجهیزات و مهندسی پزشکی فعالیت می‌کند. از طریق مراجعه به وبسایت این شرکت می‌توانید بسیاری از تجهیزات پزشکی لازم به‌منظور انجام سونوگرافی کیسه صفرا را با بالاترین کیفیت تهیه کنید. همچنین امکان ثبت‌نام در کارگاه‌های آموزشی مختلف مانند کارگاه‌های آموزشی سونوگرافی نیز برای متقاضیان فراهم شده است.
دیدگاهتان را بنویسید