سونوگرافی قلب یا اکوکاردیوگرام یک سونوگرافی در نقطه مراقبت یا همان POCUS است که به پزشک این امکان را می دهد تا نحوه عملکرد قلب را تجسم و ارزیابی کند. علاوه بر این، سونوگرافی قلب کنار تخت بیمار به شما امکان می دهد تا تغییرات همودینامیک و بیماری های پاتولوژیک قلبی بیمار را ارزیابی کنید. آموختن مهارت سونوگرافی قلب برای بسیاری از گروه های پزشکی از جمله متخصصین قلب و عروق، مراقبت های ویژه، طب اورژانس، بیهوشی و مراقبت های قلبی تبدیل به امری ضروری شده است. لذا برآنیم تا در این مقاله شما را با نماهای مختلف قلب که با می توانید با سونوگرافی جیبی مدل C5PL و یا L4PC برند سونواستار (مجهز به سیستم فیزآرای و اکوی قلبی دریافت کنید، آشنا کنیم.
نماهای استاندارد در اکوکاردیوگرافی
- Parasternal window: اين ناحيه ای است در قسمت قدامی قفسه سينه، در هر طرف استرنوم بين فضای دوم و چهارم (گاهی اوقات پنجم) بين دنده ای
- Apical window: اين ناحيه ای است در قسمت قدامی قفسه سينه بر روی ضربان قابل لمس آپکس قلب
- Subcostal window: ناحيه ای است در قسمت ساب کوستال (ساب گزيفوئيد)
- Suprasternal window: ناحيه ای است در قسمت سوپرا استرنال notch
- Right Parasternal window: اين فضا گاهی استفاده می شود و در حد فاصل فضای دوم و چهارم بين دنده ای در سمت راست قرار گرفته است.
محورهای سونوگرافی قلب
- Axis عبارت از محوری است که plane بيم ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی پرتابل از قلب عبور می کند.
- LONG AXIS موقعی است که برش ترانسدوسر سونوگرافی موبایل، قلب را بصورت طولی می برد.
- SHORT AXIS موقعی است که برش ترانسدوسر سونوگرافی قلب را بصورت عرضی می برد.
تغییر حالت های پروب سونوگرافی موبایل قلبی
(Rotation) Rحرکت سر (به تبع آن ته) ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی موبایل بصورت دايره ای که می تواند در جهت عقربه ساعت (clock wise) يا خلاف آن (Counter clock wise) باشد.
(Tilting) Tحرکت base يا ته ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی قلبی در جهات مختلف نسبت به بدن بيمار است که به 4 نوع است که در هر یک بیس به طرف سر، پا و سایر نقاط بدن بیمار حرکت می کند. هر یک از این 4 نوع به شکل زیر حرکت می کنند:
- سوپريور: به طرف سر بيمار
- اينفريور: به طرف پای بيمار
- راست: به سمت راست بيمار
- چپ: به سمت چپ بيمار
نماهای مختلف اکوکارديوگرافی
(PLA) Parasternal Long Axis
بيمار روی سمت چپ خود و در يک حالت semi-lateral دراز می کشد، در حالی که دست چپ خود را زير سر قرار داده است. ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی پرتابل در ناحيه پارا استرنال (فضای دوم تا چهارم بين دنده ای) قرار داده می شود و نقطه نشانه (يا خط نشانه سبز رنگ) آن به سمت شانه راست بيمار است. در اين حالت قلب بصورت طولی برش داده می شود و نمای PLA با بلوک های آن ظاهر می شود. اگر در اين حالت ته ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی قلب به سمت سوپريور و چپ T شود، RVOT نمايان می شود ، يعنی RV و امتداد آن بصورت PA دو شاخه ديده می شود.
(PSA) Parasternal Short Axis
در اين نما قلب بصورت عرضی و در طول محور کوتاه آن برش داده می شود و بر حسب محل ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی پرتابل، قلب در سطوح مختلف (دريچه ميترال ـ دريچه آئورت ـ پاپيلری ماسل ـ آپکس) برش داده می شود. نحوه دراز کشيدن بيمار مثل حالت PLA است. با R کردن ترانسدوسر بصورت 90 درجه clock wise از وضعيت PLA، نماهای زير به ترتيب ظاهر می شوند:
- ابتدا نمای PSA در سطح دريچه ميترال ظاهر می شود. (MVL , PSA)
- سپس با T، ته ترانسدوسر به سمت اينفريور و مختصری به چپ برش ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی شما از سر قاعده قلب عبور می کند و نمای PSA در سطح دريچه آئورت (A) ظاهر می شود. (AVL , PSA)
- با T ته ترانسدوسر به سمت سوپريور و راست نمای PSA در سطح پاپليری ماسل بطن چپ ظاهر می شود. (PML , PSA)
- با T بيشتر ترانسدوسر به سمت سوپريور نمای PSA در سطح آپکس قلب يا apical level حاصل می شود. (AL , PSA)
Apical Window
وضعيت دراز کشيدن بيمار شبيه حالت PLA است و بيمار کمی بيشتر به سمت چپ می چرخد. ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی پرتابل نزديک آپکس قلب (ضربه نوک قلب) گذاشته می شود، با تغيير وضعيت ترانسدوسر قلب در چهار جهت مختلف به شرح زير برش داده می شود:
- وقتی نقطه يا خط نشانه ترانسدوسر سمت شانه راست بيمار است، با کمی دست کاری نمای apical chamber-four بدست می آيد.
- با T ته ترانسدوسر به سمت اينفريور، نمای آپيکال 5-chamberبدست می آيد. وقتی ترانسدوسر حالت 4-chamber را نشان مي دهد، با R در جهت عقربه ساعت نمائی بدست می آيد به نامapical long axis view و در اين نما بلوک های LV و AO ديده می شود و می توان نحوه جدا شدن AO از LV را مشاهده کرد.
- در همين حال اگر ميزان R در جهت عقربه ساعت کمی بيشتر شود، بطوری که نقطه رفرانس ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی موبایل به سمت 3/1 ميانی کلاويکول چپ نگاه کند، نمائی به دست می آيد که 2-CHABER VIEW است و حاوی LV و LA است.
Subcostal Window
در اين حالت بيمار به پشت می خوابد، هر دو زانو را جمع مي کند و يک بالش را می توان زير دو زانو او گذاشت. حتی مي توان گاهی اوقات از بيمار خواست که نفس خود را داخل بکشد و نگاه دارد.
- در حالت Long Axis نمای ساب کوستال 4-chamberبدست می آيد.
- در حالت Short Axis نماهای ساب کوستال ديگر بدست می آيد.
وقتی تراسندوسر دستگاه سونوگرافی پرتابل در ناحيه ساب گزيفوئيد يا ساب کوستال قرار می گيرد يا T ته ترانسدوسر به سمت اينفريور، بطوری که نقطه يا خط رفرانس آن به سمت چپ بيمار باشد، نماهای زير بدست می آید:
Subcostal 4–chamber View
با R ترانسدوسر در جهت clock wise بطوری که نقطه يا خط رفرانس به سمت چپ بيمار باشد، يک سری نمای short axis بدست می آيد. در اين حالت نمائی بدست می آيد که شبيه short axis در سطح دريچه آئورت است و دريچه آئورت بصورت گرد در وسط و اطراف آن به ترتيب RA-TV-RV-PA-RPA-LPA ظاهر می شوند. وقتی Short Axis View ساب کوستال در سطح دريچه آئورت را بدست آوريم، آن گاه ترانسدوسر، سونوگرافی را بيشتر به سمت اينفريور و چپ T می کنيم تا نمای IVC ظاهر شود. هنگامی که در حالت subcostal 4-chamber هستيم، با T ترانسدوسر به سمت اينفريور و چپ می توانيمHepatic vein- IVC-RA را ببينيم.
Suprasternal Window
در اين حالت بيمار بصورت مسطح به پشت می خوابد، گردن آن به عقب کشيده شده و به سمت چپ چرخيده می شود. در اين حالت گذاشتن يک بالش زير شانه بيمار کمک کننده بوده و نقطه رفرانس به سمت چپ بيمار است. وقتی ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی در ناحيه سوپرا استرنال notch گذاشته می شود و به سمت سوپريور T می شود، نماهای زير بدست می آيد:
- Longitudinal CROSS SECTION که در آن بلوک های زير ديده می شود: دايره PA در خط وسط و LSCA LCCAT، AO aortic arch و A.AO دور آن ظاهر می شوند.
- نمای Transverse CROSS SECTION با چرخش 90 درجه در جهت عقربه ساعت ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی پرتابل از حالت قبلی به دست می آيد و در آن بلوک های زير ديده می شود PA – RPA – LPA :
Right Parasternal Window
بيمار روی پهلوی راست می خوابد و فقط يک View در اين پنجره وجود دارد. ترانسدوسر دستگاه سونوگرافی در فضای 2-4 بين دنده ای در سمت راست استرنوم قرار می گيرد. در اين حالت يک تصوير از دريچه آئورت و چند سانتی متر ابتدای A.AO ظاهر شده و ديده می شود.
دیدگاهها