سرطان رحم که به عنوان سرطان آندومتر نیز خوانده می‌شود، یکی از بیماری‌های بدخیم و شایع زنانه است که سالانه هزاران زن را در سراسر جهان تحت تاثیر عوارض خود قرار می‌دهد. تشخیص زودهنگام و دقیق این بیماری به توسعه روند بهبودی و احتمال بقای بیماران کمک می‌کند. سونوگرافی یک ابزار دقیق و راه‌حل مناسب برای تشخیص این سرطان ظاهر شده است. به زبان ساده تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی روشی غیرتهاجمی، مقرون به صرفه و بسیار دقیق به شمار می‌آید که تمام ناهنجاری‌های احتمالی رحم را شناسایی می‌کند. در این راهنما به طور مفصل در مورد سونوگرافی سرطان رحم و مزایای آن توضیح می‌دهیم.
آشنایی با سرطان رحم
سرطان رحم در درجه اول آندومتر، پوشش داخلی رحم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری اغلب در مراحل اولیه به دلیل بروز علائمی مانند خونریزی غیرطبیعی واژن، درد لگن و بروز توده بزرگ یا کوچک قابل تشخیص است.
بیشتر بانوانی که اضافه وزن و چاقی بیش از حد را تجربه می‌کنند، مستعد ابتلا به این بیماری خواهند بود. همچنین عدم تعادل هورمونی، شرایط ژنتیکی و نازا بودن نیز از دیگر عوامل موثر بر بروز این نوع سرطان هستند.
فاکتورهای موثر در بروز سرطان رحم
عوامل و فاکتورهای متعددی خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهند. ناگفته نماند داشتن یک یا چند مورد از این فاکتورها به معنای بروز سرطان رحم نیست اما آگاهی از آن‌ها به تشخیص به موقع و درمان سریع این بیماری کمک می‌کند. فاکتورهای موثر در بروز سرطان رحم عبارت هستند از:
- سن بالای 50 سال
- یائسگی
- چاقی اضافی بدن
- هورمون درمانی
- چرخه‌های قاعدگی کم ( یائسگی زودهنگام)
- ناباروری
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- استفاده از تاموکسیفن
- وجود سرطان رحم در سابقه خانوادگی
- تاریخچه شخصی سرطان
- پرتودرمانی
- دیابت نوع 2
مطالعه بیشتر: تشخیص التهاب و انسداد روده با سونوگرافی
روش‌های تشخیص سرطان رحم
روش‌های مختلفی برای تشخیص سرطان رحم وجود دارند که هر یک از آن‌ها به اشکال مختلف قابل انجام هستند. تشخیص زودهنگام سرطان رحم به طور قابل توجهی بر شانس درمان موفقیت‌آمیز بیمار تاثیر دارد.
متخصصان با ترکیب روش‌های مختلف تشخیصی، وضعیت سرطان فرد بیمار را تحت ارزیابی دقیق قرار می‌دهند. در ادامه برخی از رایج‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های تشخیص سرطان رحم را معرفی می‌کنیم.
تشخیص علائم سرطان رحم
یکی از روش‌های ساده برای تشخیص این نوع 
سرطان، شناسایی علائم اولیه آن همانند خونریزی یا ترشح غیرطبیعی واژن است. خانم‌هایی که بعد از یائسگی با خونریزی شدید، درد لگن و کاهش وزن غیرقابل توجیه روبرو می‌شوند، با مشاهده این علائم باید بلافاصله به متخصص منتخب خود مراجعه کنند یا سایر روش‌های تشخیصی را به کار گیرند.
معاینه لگن
معاینه لگن اغلب اولین قدم در تشخیص سرطان رحم است. در طول این معاینه متخصص به صورت دستی رحم، تخمدان‌ها و سایر اندام‌های لگن را به منظور تشخیص هر نوع ناهنجاری تحت ارزیابی دقیق قرار می‌دهد.
بیوپسی آندومتر
بیوپسی آندومتر به معنای برداشتن نمونه کوچکی از بافت آندومتر برای بررسی آن زیر میکروسکوپ است. این روش به طور معمول در مطب پزشک انجام می‌شود و وجود سلول‌های سرطانی را تایید یا رد می‌کند.
کورتاژ تشخیصی
کورتاژ تشخیصی روشی است که طی آن دهانه رحم گشاد می‌شود و بافتی از پوشش داخلی رحم خراشیده خواهد شد. طی این روش نمونه بافت بزرگ‌تری برای تجزیه و تحلیل شرایط سرطان به دست می‌آید . کورتاژ تشخیصی اغلب با هیستروسکوپی قابل ترکیب است.
نقش سونوگرافی در تشخیص سرطان رحم
سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌کند. به منظور سونوگرافی سرطان رحم، رایج‌ترین روش سونوگرافی ترانس واژینال نام دارد. طی این روش تشخیصی و تصویربرداری، متخصص مجری یک پروب را به منظور جمع‌آوری تصاویر دقیق از رحم، درون واژن قرار می‌دهد.
سونوگرافی در واقع روشی ایمن و بدون درد برای غربالگری اولیه سرطان رحم است که می‌تواند هر نوع ناهنجاری و اختلال را درون رحم تشخیص دهد. ضخیم شدن پوشش آندومتر یا وجود توده از نشانه‌های سرطان رحم هستند که طی روش سونوگرافی رحم قابل تشخیص خواهند بود.
در صورت تشخیص هر نوع ناهنجاری درون رحم، متخصص آزمایش‌های بیشتری همانند بیوپسی را به بیمار توصیه می‌کند. علاوه بر تشخیص سرطان رحم، سونوگرافی نظارت بر اثربخشی روند درمان و بررسی شرایط عود کردن سرطان را نیز بر عهده دارد.
انواع سونوگرافی تشخیص سرطان رحم
در صورتی که به تشخیص و تجویز پزشک خود برای تشخیص سرطان رحم باید سونوگرافی انجام دهید، نکات ضروری قبل از این روش تصویربرداری را در نظر بگیرید. سونوگرافی تشخیص سرطان رحم به 2 روش قابل انجام است که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
سونوگرافی شکمی
به منظور انجام سونوگرافی شکم باید مثانه شما پر باشد. خبر خوب اینکه سونوگرافی تشخیصی سرطان رحم خیلی سریع و طی 15 تا 30 دقیقه انجام می‌شود. مجری این روش تشخیصی مقدار ژل روی شکم شما می‌مالد و مبدل دستگاه را بر روی پوست شکمتان حرکت می‌دهد تا تصاویر مورد نظر ثبت شوند. سونوگرافی شکمی در واقع مشابه سونوگرافی بارداری است.
سونوگرافی واژینال
برای انجام سونوگرافی ترانس واژینال باید مثانه خود را خالی نگه‌دارید. این روش تشخیصی نیز خیلی زمان‌بر نیست. طی این روش سونوگرافی فرد مجری یک پروب را بعد از استریل کردن و با استفاده از ژل روان‌کننده به داخل واژن شما وارد می‌کند. سپس تصاویر دقیقی از شرایط داخلی رحم قابل مشاهده خواهند بود.
مزایای سونوگرافی سرطان رحم
سونوگرافی تشخیصی یکی از روش‌های در دسترس برای بسیاری از افراد است؛ زیرا از بسیاری از جهات ایمن، راحت و به صرفه خواهد بود. همچنین با انتخاب این روش تشخیصی، متخصص بلادرنگ وضعیت رحم شما را ارزیابی کرده و تشخیص فوری خود را اعلام می‌کند. در ادامه برخی از مزایای اصلی این روش تشخیصی سرطان رحم را به طور خلاصه شرح می‌دهیم:
- غیر تهاجمی: برخلاف روش‌های جراحی تشخیصی، سونوگرافی به برش نیازی ندارد و گزینه‌ای مطمئن برای بیماران محسوب می‌شود.
- مقرون به صرفه: سونوگرافی سرطان رحم در مقایسه با سایر روش‌های تصویربرداری همانند ام آر آی یا سی تی اسکن به نسبت قیمت مناسب‌تری دارد.
- دقت بالا: سونوگرافی ناهنجاری‌هایی همانند ضخیم شدن پوشش آندومتر، وجود توده یا تومور را درون رحم تشخیص می‌دهد.
- امکان تصویربرداری لحظه‌ای و واقعی: سونوگرافی علاوه بر تشخیص به موقع سرطان رحم، برای هدایت روند اجرایی روش‌هایی همانند بیوپسی بسیار مفید است. با کمک این روش تشخیصی، سوزن بیوپسی در ناحیه مورد نظر نفوذ می‌کند و در نتیجه تشخیص دقیق‌تری امکان‌پذیر خواهد بود.
- نظارت بر پیشرفت روش درمانی: این روش تصویربرداری برای نظارت بر روی اثربخشی روند درمان سرطان رحم نیز کاربرد دارد. به طوری که متخصصان را از تغییرات اندازه و شکل ظاهری تومورها آگاه می‌کند.
مطالعه بیشتر: تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی
محدودیت‌های تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی
با اینکه اولتراسوند یک ابزار ارزشمند برای تشخیص سرطان رحم است اما محدودیت‌هایی نیز به همراه دارد. در برخی موارد سرطان بدخیم و توده‌های اولیه درون رحم با این روش قابل تشخیص نیستند، در حالی که شاید سونوگرافی توده‌های خوش‌خیم را حتی نگران‌کننده نشان دهد.
بدین ترتیب تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی همیشه بدون خطا نیست. در ادامه برخی از محدودیت‌های این روش تشخیصی را معرفی می‌کنیم:
- تشخیص موارد مثبت یا منفی کاذب: با اینکه سونوگرافی تشخیصی سرطان رحم بسیار دقیق است اما گاهی اوقات موارد مثبت یا منفی کاذبی را به نمایش می‌گذارد که فرد بیمار به آزمایش مجدد و بیشتر نیاز پیدا می‌کند.
- دامنه محدود: شاید سونوگرافی تومورهای کوچک را در مراحل اولیه رشد تشخیص ندهد و در این صورت بیمار به تصویربرداری‌های دیگر یا حتی بیوپسی نیاز پیدا کند.
- وابستگی به اپراتور: دقت دستگاه سونوگرافی به مهارت و تجربه اپراتور نیز بستگی دارد؛ به طوری که تغییر در تکنیک اجرایی بر روی نتیجه سونوگرافی تاثیرگذار است.
- ضعیف بودن قدرت تشخیص در افراد چاق: نتیجه تشخیصی سونوگرافی در بیمارانی که شاخص توده بدنی بالایی دارد، شاید خیلی واضح نباشد؛ زیرا ضخامت بافت شکمی از وضوح تصاویر جلوگیری می‌کند.
عوارض تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی
سونوگرافی به طور کلی ایمن و غیرتهاجمی با حداقل عوارض جانبی قابل انجام است. با این حال این روش تشخیصی نیز به طور بالقوه بی‌عارضه نیست و برخی از عوارض رایج آن را در ادامه نام می‌بریم:
- احساس ناراحتی و درد: در طول سونوگرافی ترانس واژینال برخی از بانوان ناراحتی یا درد خفیفی را به هنگام وارد کردن پروب درون واژن تجربه می‌کنند. این ناراحتی و درد موقتی است و خیلی سریع فروکش می‌کند.
- احساس فشار: شاید بیماران فشار خفیفی ناشی از حرکت پروب بر روی شکم خود احساس کنند که به هیچ‌وجه دردناک نبوده و تنها کمی آزاردهنده است.
- واکنش‌های آلرژیک: در برخی موارد نادر، بیماران به ژل مورد استفاده طی روش سونوگرافی حساسیت دارند.
سخن آخر
سونوگرافی در تشخیص زودهنگام سرطان رحم نقش مهمی دارد. ماهیت غیرتهاجمی، مقرون به صرفه بودن و دقت بالای آن باعث شده تا سونوگرافی به روشی ارزشمند برای تشخیص این نوع سرطان تبدیل شود. با این حال انجام به موقع این نوع روش تشخیصی نیز باید تحت نظر افراد متخصص و حرفه‌ای صورت گیرد تا به نتیجه مشخص و درستی دست یابید.
دیدگاه‌ها