سونوگرافی چشم

سونوگرافی در نقطه مراقبت یا همان POCUS، استفاده از دستگاه سونوگرافی هندهلد یا همان سونوگرافی پرتابل در سریعترین زمان برای کمک به تشخیص و درمان بهتر بیماران است. دریافت تصویر اولتراسوند از بدن بیمار با استفاده از روش POCUS و دستگاه سونوگرافی پرتابل توسط متخصصین چشم شامل ارزیابی اجزا متعددی در موقعیت های مختلف است.

POCUS را می توان برای تصمیم گیری بالینی در موقعیت های مختلف مورد استفاده قرار داد و یادگیری استفاده از دستگاه های سونوگرافی پرتابل یا هندهلد برای تمامی پزشکان محترم از جمله ضروری است. پزشکان باید برای ارتقای مهارت ها و گرفتن تصمیمات بهتر و دقیق تر نحوه استفاده از این دستگاه را بیاموزند.

درمان بهتر و مطمئن، نتیجه کار پزشکانی است که از سونوگرافی هندهلد استفاده می کنند و این موضوع کاملا از سمت بیمار قابل تشخیص است و آنها را به سمت پزشکان مجهزتر سوق می دهد. شرکت ایده گستر قدرت شما را در این امر همراهی خواهد کرد. شما هم می توانید دستگاه سونوگرافی خودتان را از ما تهیه کنید و هم آموزش سونوگرافی با استفاده از آن را ببینید.

ضرورت استفاده از سونوگرافی هندهلد برای متخصصین چشم

POCUS و دستگاه سونوگرافی موبایل یک ابزار ارزیابی کنار بالین بیمار است که در چند سال گذشته نوآوری چشمگیری را تجربه کرده است. در طول دهه گذشته، این دستگاه‌های اولتراسوند کوچک‌تر شده‌اند، با کیفیت تصویربرداری بهبود یافته و هزینه‌های پایین‌تر که منجر به گسترش نقش آن‌ها در ارزیابی بیماران توسط پزشکان چشم شده است. علاوه بر این، تعداد بسیاری از تحقیقات بالینی اخیر نشان داده است که اولتراسوند هزینه کمتری دارد و حساسیت و ویژگی تشخیصی بالاتری در مقایسه با سایر ابزارهای ارزیابی اولیه بالینی خواهد داشت.

شکایات مشکلات چشمی در پزشکی بسیار رایج است و تشخیص صحیح در حفظ بینایی بیمار بسیار مهم است. با این حال، انجام معاینات فوندوسکوپی چشم با استفاده از افتالموسکوپ بسیار دشوار است و می تواند موارد اورژانسی چشمی را از دست بدهد. سونوگرافی در نقطه ی مراقبت برای بیماران چشمی، روشی سریع و غیرتهاجمی برای ارزیابی شایع ترین آسیب شناسی های چشمی با حساسیت و ویژگی های بسیار است. در این مقاله، ما یک روش گام به گام در مورد نحوه استفاده از سونوگرافی چشمی را به شما نشان خواهیم داد:

آماده سازی و نحوه انجام سونوگرافی چشمی

بیمار باید کاملاً به پشت بخوابد یا سر تخت و تا 45 درجه بالا باشد. یک پچ تگادرم را روی چشم بسته مورد نظر قرار دهید و مقدار زیادی از ژل اولتراسوند را روی چشم بسته یا بالای پچ تگادرم بمالید. اطمینان حاصل کنید که پروب اولتراسوند با چشم بیمار تماس نمی گیرد یا فشار زیادی به چشم بیمار وارد نمی کند.

به پیشنهاد مشاورین ما، متخصصین در فیلدهای مذکور به یک دستگاه سونوگرافی مجهز به پروب لینیر که مدهای تصویر برداریB/ Motion/Color Doppler/Power Doppler Imaging/Pulsed wave Doppler را داشته باشد؛ برای بررسی اجزای چشم و بیماری های مربوطه که در زیر به آنها بیشتر خواهیم پرداخت، نیاز خواهند داشت.

آماده سازی دستگاه سونوگرافی چشمی

مبدل پروب سونوگرافی خطی و در عمق تصویربرداری تقریبا 4 سانتی متری، برای سونوگرافی چشم مناسب می باشد. دستگاه سونوگرافی را در سمت راست بیمار قرار دهید تا بتوانید با دست راست خود اسکن کنید و با دست چپ خود دکمه های سونوگرافی را تنظیم کنید. از اولتراسوند چشم برای تشخیص ساختارهای طبیعی چشم در نماهای عرضی و ساژیتال، ارزیابی حرکات خارجی چشم و اندازه گیری قطر غلاف عصب بینایی استفاده می شود. پروب را به آرامی روی ژلی که چشم بیمار را می پوشاند، قرار دهید و نشانگر پروب به سمت راست بیمار باشد تا دید عرضی به دست آید.

آناتومی سونوگرافی چشم را از قدامی به خلفی:

• پلک
• اتاق قدامی
• لنز
• عنبیه
• بدن زجاجیه
• شبکیه چشم
• عصب باصره

ارزیابی حرکات خارج از چشم

از بیمار بخواهید برای ارزیابی حرکات خارج چشمی به چپ و راست نگاه کند. این موضوع زمانی مهم است که بیماران، ادم اطراف چشمی شدید ناشی از ترومای صورت دارند. در نمای عرضی به دنبال حرکات MEDIAL و LATERALیا چپ و راست چشم هستید.

برای تشخیص بهتر پاتولوژی های داخل چشمی مانند یافته های متحرک جداشدگی شبکیه، جداشدگی زجاجیه خلفی یا خونریزی زجاجیه، GAIN را به آرامی افزایش دهید.

اندازه گیری قطر غلاف عصب بینایی (ONSD)

قطر غلاف عصب بینایی (ONSD) یک اندازه گیری مهم است که می تواند برای تشخیص افزایش فشار داخل جمجمه (ICP) استفاده شود. در نمای عرضی، پروب دستگاه سونوگرافی را حدود 10-15 درجه به سمت جانبی بچرخانید تا محل تابش عصب بینایی هیپواکویک (تیره رنگ) از پایه کره چشم را ببینید.

اگر عصب چشم را فوراً مشاهده نکردید، پروب را به سمت بالا و پایین کج کنید تا نمایان شود. سپس، از خط کش دستگاه سونوگرافی برای اندازه گیری بیرونی ترین مرزهای جانبی غلاف عصب بینایی (مرز آنکئویک) استفاده کنید. شکل زیر قطر ONSD را 4.68 میلی متر (0.468 سانتی متر) نشان می دهد. برای به دست آوردن نتیجه دقت، می توانید چند اندازه گیری را بدست آورید و میانگین مقادیر ONSD را محاسبه کنید.

از دیگر تظاهرات چشمی برای تغییر بینایی که با دستگاه سونوگرافی موبایل قابل تشخیص است، می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• از دست دادن بینایی بدون درد
• از دست دادن دید ناشی از ضربه
• افزایش فشار داخل جمجمه (خونریزی داخل جمجمه و تومور کاذب مغزی)

از دست دادن بینایی بدون درد

جداشدگی شبکیه (RD)

جداشدگی شبکیه، با جدا شدن شبکیه حسی از اپیتلیوم رنگدانه زیرین شبکیه تعریف می شود. این امر جریان خون به میله ها و مخروط های چشم را قطع می کند و می تواند باعث از دست دادن دائمی بینایی شود. جداشدگی شبکیه یک مورد اورژانسی چشمی است که باید سریعاً به چشم پزشک ارجاع داده شود.

بیمار مبتلا به جدا شدن شبکیه معمولاً با از دست دادن میدان بینایی بدون درد و ثابت، شناورهای جدید یا فلاش (فتوپسیا) با احساس پایین آمدن پرده (جداشدگی تحتانی) یا بالا آمدن آن (جداشدگی برتر) مراجعه می کند. متأسفانه، فوندوسکوپی با استفاده از افتالموسکوپ مستقیم محدود است و امکان دارد جداشدگی شبکیه را از دست بدهید.

سه نوع اصلی جداشدگی شبکیه (رگماتوژن، کششی و اگزوداتیو) وجود دارد:

سونوگرافی چشمی برای تشخیص جداشدگی شبکیه، هم حساس و هم اختصاصی است. اگرچه که تمایز بین 3 نوع جداشدگی شبکیه از نقطه نظر درمان مهم است، سونوگرافی چشمی تشخیصی نباید بر تمایز بین آنها تمرکز کند. هدف اولیه POCUS این است که بتواند جداشدگی شبکیه را تشخیص دهد و سپس به چشم پزشک اجازه دهد تا به تشخیص قطعی نوع جداشدگی شبکیه و گزینه درمانی کمک کند.

جداشدگی شبکیه شبیه یک غشای ضخیم و هیپراکوی است که از سطح خلفی کره برداشته شده، با حرکت چشم بیمار، شناور می شود و حرکت می کند. اگر جداشدگی شبکیه زیاد باشد، غشای هیپراکوئیک به عصب بینایی متصل می شود. با این حال، اگر جداشدگی شبکیه کوچک باشد یا نزدیک عصب بینایی نباشد، غشای هیپراکوئیک نزدیک به دیواره پشتی چشم بسته می شود و با حرکت چشم زیاد حرکت نمی کند. اسکن چشم در چندین محور (عرضی و ساژیتال) برای تشخیص جداشدگی های کوچک شبکیه مهم است.

جدا شدن زجاجیه خلفی (PVD)

زمانی اتفاق می‌افتد که جسم زجاجیه از بخش خلفی شبکیه طبیعی جدا می‌شود، اما شبکیه هنوز دست نخورده است. شیوع PVD در بیماران مسن و نزدیک بینی بیشتر است. بیماران مبتلا به جداشدگی خلفی زجاجیه اغلب با دید ابری نوسان، شناورهای حاد و فلاش های مختصر (فتوپسیا) مراجعه می کنند.

یافته های اولتراسوند از جدا شدن زجاجیه خلفی

در سونوگرافی چشمی، جداشدگی زجاجیه خلفی مانند یک غشای نازک و هایپراکویک است که از سطح خلفی کره خارج شده و به عصب بینایی متصل نیست. غشاء آزادانه با حرکات چشمی به صورت مواج حرکت می کند.

افتراق RD و PVD با سونوگرافی چشمی

جداشدگی شبکیه و زجاجیه خلفی می توانند با علائم مشابهی ظاهر شوند اما مدیریت بیمار بین این دو وضعیت بسیار متفاوت است. در حالی که جداشدگی شبکیه یک مورد اورژانسی چشمی است، جداسازی زجاجیه خلفی معمولاً چنین نیست. سونوگرافی چشم می تواند به تشخیص و تمایز بین جداشدگی شبکیه و جداشدگی زجاجیه خلفی کمک کند، اما باید یک مشاوره فوری/اورژانسی چشم پزشکی برای تمایز قطعی بین این دو انجام شود.

اگر غشای هیپراکوئیک متصل به عصب بینایی را مشاهده کردید، این یک جداشدگی شبکیه است. با این حال، اگر فلپ هایپراکوی در امتداد دیواره خلفی چشم باشد و به عصب بینایی متصل نباشد، این می تواند جداشدگی شبکیه یا جداشدگی زجاجیه خلفی باشد. جدول زیر تفاوت بین جداشدگی شبکیه و جداشدگی زجاجیه خلفی را نشان می دهد:

خونریزی زجاجیه (VH)

خونریزی زجاجیه زمانی اتفاق می افتد که خون خارج شده، در داخل یا اطراف زجاجیه چشم باشد. این می تواند از آسیب به رگ های خونی طبیعی، رشد رگ های خونی غیر طبیعی یا خونریزی از سایر قسمت های چشم رخ دهد. علائم خونریزی زجاجیه شامل از دست دادن ناگهانی و بدون درد بینایی، فتوفوبیا، درک سایه ها و تار عنکبوت شناور در مقابل چشمانشان است. گاهی اوقات، بیماران بینایی خود را در صبح بدتر توصیف می کنند، زیرا خون در پشت چشم آنها، در طول شب نشسته است.

یافته های اولتراسوند خونریزی زجاجیه

در سونوگرافی چشم، خونریزی زجاجیه مانند مواد اکوژنیک در محفظه خلفی به نظر می رسد. اگر از بیمار بخواهید که چشم خود را در سونوگرافی چشم حرکت دهد، خونریزی زجاجیه به بهترین وجه با تنظیمات طبیعی یا افزایش GAIN قابل مشاهده است. خونریزی زجاجیه مانند مواد اکوژنیک در محفظه خلفی به نظر می رسد. اگر از بیمار بخواهید چشم خود را به پهلو بچرخاند، ممکن است علامت ماشین لباسشویی را ببینید، جایی که به نظر می رسد مواد اکوژنیک مانند لباس در ماشین لباسشویی می چرخد.

انسداد شریان مرکزی شبکیه (CRAO)

شریان مرکزی شبکیه CRA، شاخه ای از شریان چشمی است که در داخل عصب بینایی حرکت می کند تا خون را به شبکیه برساند. انسداد شریان مرکزی شبکیه، یک مورد اورژانسی چشمی است زیرا شریان مژگانی خلفی باقیمانده نمی تواند به اندازه کافی نیازهای شبکیه را تامین کند.

CRAO معمولاً از آترواسکلروز شریان کاروتید و آمبولی پلاک ایجاد می شود. برخی از عوامل خطر موثر عبارتند از دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی عروقی و چربی خون. بیماران مبتلا به CRAO معمولاً از دست دادن دید تک چشمی ناگهانی و بدون درد دارند. اگر به CRAO مشکوک هستید، اندازه گیری فشار خون بسیار مهم است زیرا رابطه قوی بین CRAO و فشار خون بالا وجود دارد. یکی دیگر از زمینه های مهم برای ارزیابی، ضربان نبض شعاعی و ریتم است. فیبریلاسیون دهلیزی خطر بالایی برای آمبولی دارد و می تواند به عنوان یک نبض نامنظم تشخیص داده شود.

یافته های اولتراسوند انسداد شریان مرکزی شبکیه (CRAO)

 CRAOیک یافته نادر است و برای تشخیص با سونوگرافی چشمی، به حالت داپلر رنگی نیاز دارد. در معاینه سونوگرافی چشمی، کاهش یا عدم وجود جریان شریان مرکزی شبکیه را مشاهده خواهید کرد. همچنین ممکن است فقط جریانی از ورید مرکزی شبکیه و جریان شریان مرکزی شبکیه را  مشاهده کنید. در برخی شرایط، ممکن است همچنان مقداری جریان شریانی در داپلر رنگی از شریان مژگانی خلفی مشاهده کنید، حتی اگر شریان مرکزی شبکیه مسدود شده باشد.

توده های داخل چشمی

توده های داخل چشمی به ندرت در بخش اورژانس (ED) شناسایی و تشخیص داده می شوند. توده ها می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند که رتینوبلاستوما شایع ترین تومور بدخیم داخل چشمی اولیه در کودکان و ملانوم در بزرگسالان است. هنگامی که معاینات فوندوسکوپی محدود است، سونوگرافی یک راه آسان و در دسترس برای تشخیص توده های چشمی فراهم می کند. بیماران با توده های داخل چشمی می توانند با علائم سردرد، شکایات عصبی و کاهش بینایی و تغییرات ظاهر شوند.

از دست دادن دید ناشی از ضربه

جداشدگی شبکیه ناشی از ضربه، یافته های سونوگرافی چشمی مشابه جداشدگی های شبکیه اتروماتیک خواهد داشت که در بالا توضیح داده شد.

جسم خارجی داخل چشمی (IOFB)

اجسام خارجی می توانند وارد چشم شده و در صورت عدم حذف منجر به پارگی کره، عفونت، سمیت شبکیه و از دست دادن بینایی شوند. این بیماران اغلب با احساس جسم خارجی دردناک در چشم، کاهش دید، قرمزی، اشک، جرقه زدن یا شناور شدن دید مراجعه می کنند.

یافته های سونوگرافی جسم خارجی داخل چشمی

در سونوگرافی چشمی، می‌توانید یک جسم پرنور و پرپژواک با یک آرتیفکت (اگر جسم فلزی باشد) پیدا کنید.

پارگی کره

پارگی گلوب زمانی اتفاق می افتد که یک ضربه نافذ غشای خارجی چشم را مختل کند. پارگی گلوب تروماتیک یک اورژانس بزرگ چشم است و باید فورا به چشم پزشکی ارجاع داده شود. این بیماران، با کاهش دید دردناک و اکستروژن مایع زجاجیه مراجعه می کنند.

دررفتگی لنز

دررفتگی لنز معمولاً پس از ترومای نافذ رخ می‌دهد و می‌تواند جزئی (subluxation) یا دررفتگی کامل عدسی باشد. این بیماران اغلب با تغییر در دید (تاری، دوبینی، دیدن لبه عدسی) و پاسخ طبیعی مردمک مراجعه می کنند.

یافته های اولتراسوند دررفتگی لنز

در سونوگرافی چشمی، عدسی را به عنوان یک ساختار محدب با مرزهای هایپراکویک شناور در عقب زجاجیه خواهید دید.

خونریزی رتروبولبار

خونریزی رتروبولبار یک یافته نادر است و  زمانی اتفاق می‌افتد که خون در فضای رتروبولبار تجمع می‌یابد و اغلب به دلیل ترومای مدار چشم یا عوارض پس از عمل جراحی چشم ایجاد می شود. این وضعیت یک مورد اورژانسی است زیرا افزایش سریع فشار رترو- اوربیتال می تواند باعث کاهش گردش خون، ایسکمی و در نهایت نکروز عصب بینایی با کوری غیرقابل برگشت شود . بیماران اغلب با درد ناگهانی، پروپتوز، ادم ملتحمه یا حرکات محدود خارج چشمی مراجعه می کنند.

یافته های اولتراسوند خونریزی رتروبولبار

در سونوگرافی چشمی، ممکن است یک “شکل مخروطی” را مشاهده کنید که در آن فشار افزایش یافته از هماتوم رتروبولبار، کره کروی را به شکل مخروطی تغییر می دهد.

 

ارزیابی فشار داخل جمجمه بالا / ادم پاپی

افزایش فشار داخل جمجمه ای (ICP) ممکن است نشانه ای از یک وضعیت پزشکی جدی یا تهدید کننده زندگی باشد و ممکن است پشتیبانی معاینه فوندوسکوپی با سونوگرافی برای ارزیابی ادم پاپی که می تواند ناشی از افزایش مزمن فشار داخل جمجمه باشد، مفید واقع شود.

ارزیابی فشار داخل جمجمه با سونوگرافی چشمی

سونوگرافی قطر غلاف عصب بینایی یک روش قابل اعتماد، غیر تهاجمی و سریع برای تخمین اندازه گیری ICP ثابت شده است. هر گونه افزایش در ICP باعث اتساع غلاف عصب چشم (بیش از 5 میلی متر) به احتمال زیاد در عرض چند دقیقه می شود و آن را به یک روش اصلی برای اندازه گیری ICP در شرایط اضطراری تبدیل می کند.

ارزیابی ادم پاپیلی با سونوگرافی چشمی

اگر ICP به طور مزمن افزایش یابد، مایع مغزی نخاعی در عصب بینایی بزرگ شده تجمع می یابد؛ باعث می شود دیسک بینایی بلند شده و شبکیه برآمده شود. ترکیبی از یک ONSD گسترده شده همراه با ادم دیسک بینایی به عنوان ادم پاپی شناخته می شود.

ادم پاپیلو می تواند در اثر توده های مغزی، هیدروسفالی، سکته مغزی یا فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک/تومور کاذب مغزی ایجاد شود. وجود ادم پاپیلی یک طرفه می‌تواند نشانه‌ای از علل نادر مانند نوریت بینایی باشد.

تفاوت بین ICP بالا، ادم پاپی و ادم کاذب

توجه به این نکته مهم است که ادم دیسک بینایی همیشه با افزایش مزمن ICP که منجر به ادم پاپی می شود، ارتباط ندارد. ادم کاذب یک بالا آمدن خوش خیم سر عصب بینایی است که هیچ افزایش مرتبطی در ICP ندارد.

خونریزی داخل جمجمه ای

خونریزی داخل جمجمه زمانی رخ می دهد که یک رگ خونی در جمجمه پاره شود یا نشت کند. این وضعیت می تواند با ضربه فیزیکی ناشی از ضربه به سر یا پارگی آنوریسم رخ دهد. تجمع سریع خون می تواند ICP را به سرعت افزایش دهد که در صورت عدم کاهش فشار، آسیب دائمی مغز رخ می دهد. اغلب، این بیماران در کما هستند و نیاز به کاهش فوری ICP با استفاده از دارو یا رفع فشار عصبی دارند.

تومور کاذب مغزی (فشار خون ایدیوپاتیک داخل جمجمه ای)

سندرم تومور کاذب مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که فشار داخل جمجمه‌ای افزایش یافته اما علت مشخصی نداشته باشد. این بیماران با سردردهایی مواجه می شوند که به طور معمول در صبح، هنگام بیدار شدن از خواب یا زمانی که دراز می کشند، بدترین آنهاست. برخی از علائم دیگر می تواند شامل از دست دادن بینایی گذرا، دوبینی، وزوز ضربان دار، تهوع یا استفراغ باشد. فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک (IIH)  عمدتاً بر زنان دارای اضافه وزن در سنین باروری تأثیر می گذارد.

این اختلال باید به شدت تحت نظارت قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود ICP  به سطح خطرناکی افزایش نمی یابد که باعث از دست دادن بینایی شود.

یافته های اولتراسوند تومور کاذب مغزی (فشار خون داخل جمجمه ایدیوپاتیک)

در سونوگرافی چشمی، اندازه گیری ONSD بالا > 5 میلی متر را خواهید دید. از آنجایی که این حالت معمولاً یک بیماری مزمن است، بیماران اغلب علائمی از ادم پاپی همراه با برآمدگی/بالا رفتن دیسک بینایی دارند.

بهترین دستگاه سونوگرافی برای متخصصین چشم

یکی از بهترین دستگاه سونوگرافی پرتابل که تمامی نیاز پزشکان چشم را مرتفع خواهد کرد مدل L6C برند سونواستار می باشد. دستگاه فوق یک پیشنهاد ایده آل برای شماست، ولی اگر موضوع قیمت برای شما حائز اهمیت می باشد و از آنجایی که کمپانی سونواستار دارای 16 مدل مختلف از دستگاه های سونوگرافی پرتابل می باشد، پیشنهاد دوم و ارزان تر ما برای شما مدل L4C نیز خواهد بود.

تمامی دستگاه سونوگرافی شرکت ما بصورت وایرلس و دارای یکسال گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش شرکتی می باشند. ضمنا اپلیکیشن دستگاه سونوگرافی ما کاملا رایگان و قابل نصب حتی پیش از خرید پروب می باشد. همین حالا می توانید از اینجا برنامه سونوگرافی را روی گوشی، تبلت و کامپیوتر خود نصب کنید و با تنظیمات تصویر و محیط برنامه بیشتر آشنا شوید. همچنین برای مشاوره تلفنی می توانید با شماره تلفن 09128908849 و یا شماره 02122779437 در تماس باشید.